همین ابتدا لازم است بگویم کپی رایت با کپی رایتینگ کاملا فرق دارد. بعدا در مورد کپی رایتینگ مقاله‌ای خواهم نوشت. کپی رایتینگ به معنی تبلیغ‌نویسی است و کپی رایت یعنی حق انحصاری استفاده از یک اثر.
شاید بگویید کپی رایت و این چیزها که در ایران رعایت نمی‌شود؛ اما همانطور که در ادامه توضیح خواهم دادم الان دیگر مثل قبل نیست، اوضاع کمی فرق کرده است! پس باید این مسایل را بدانید تا خدای نکرده، لطمه جبران‌ناپذیری به کسب‌و‌کارتان وارد نشود.
تفاوت بین © و ® و TM
در زمینه کپی‌رایت مهمترین علامت‌های بین‌المللی این سه مورد است که تفاوتشان را در ادامه خواهم گفت:
© (Copyright)
وقتی شما یک اثری دارید که متعلق به شماست و ثبتش کرده‌اید و از لحاظ مادی و معنوی تنها شما صلاحیت بهره‌برداری از آن را دارید میایید و علامت © را یک گوشه در کنار نام صاحب اثر قرار می‌دهید. این اثر می‌تواند یک عکس، طرح، نرم‌افزار، فرمول، مقاله، شعار تبلیغاتی و هر چیز دیگری باشد و این یک برند تجاری نیست.
® (Trademark Registered)
این علامت را وقتی کنار یک لوگو دیدید یعنی این نماد تجاری قبلا ثبت شده و تمام حقوق مادی و معنوی محفوظ است. حالا این می‌تواند نام یک شرکت باشد یا یک تکنولوژی یا سری محصول مربوط به یک شرکت. اگر از این لوگو بدون اجازه، در جایی استفاده کنید محکوم می‌شوید و باید جریمه سنگین بپردازید. پس این علامت در انتهای یک لوگوی تجاری قرار داده می‌شود.
Trademark) TM)
اینجا چیزی ثبت نشده است، و انحصار قانونی در این علامت مطرح نیست. بلکه از این علامت برای تمایز دادن کلمات عمومی با نام‌های تجاری استفاده می‌شود. مثلا ما یک کلمه داریم به نام Inside به معنای «داخل». ولی وقتی شرکت اینتل از این کلمه برای پردازنده‌هایش استفاده می‌کند، بخاطر اینکه کسی به اشتباه این را با معنای رایج «داخل» اشتباه نگیرد با نماد TM مشخص می‌کند که منظور ما از این کلمه، یک ترِیدمارک یا نماد تجاری است که داریم استفاده می‌کنیم.
به نماد ® در گوشه لوگوی شرکت اینتل دقت کردید؟ این یعنی ثبت‌شده‌ست و برخورد سختی با کپی‌کننده خواهد کرد!
کپی رایت در اینستاگرام
وقتی در بستری مثل اینستاگرام می‌خواهید پول دربیاورید، دیگر اینجا قوانین کشور ایران در کار نیست! اینجا قوانین کپی رایت اینستاگرام است که تعیین می‌کند چه‌چیزی می‌توانید بنویسید، چه عکسی می‌توانید بگذارید و الی آخر. پس ماها که عادت نداریم به مسایلی مثل حق صاحب اثر فکر کنیم و هر چیزی را بدون دادن پول آن کپی می‌کنیم اینجا متوقف می‌شویم. شاید کسی بگوید که من بارها عکس فلان پیج را در پیجم کپی کردم تو چی داری میگی؟!! باشه به شما می‌گم چی به چیه …
چطور می‌تواند اتفاق بیافتد؟
کسانی که طبق عادت تخلف می‌کنند که هیچ … طرف صحبتم با آن عزیزانی است که اهل کار کپی نیستند ولی ممکن است در معرض خطر باشند! معمولا وقتی که یک کار بصری (یعنی کاری که دیده می‌شود و عکسش را داخل پیج می‌توان قرار داد) را سفارش می‌دهید جای غیرمعتبری برایتان انجام می‌دهد بعد مشخص می‌شود که این کار شما کپی یک اثر ثبت شده بوده است. مثل قرار دادن یک لوگوی کپی‌شده در پروفایل پیج، استفاده از عکس یک گوشی موبایل که توسط یک عکاس مطرح گرفته شده و اتفاقا کپی‌رایت داشته؛ و مواردی ازین دست. در شکل زیر مثالی فرضی برای رعایت نکردن این اصل در طراحی لوگو می‌بینید که متاسفانه در کشورمان بسیار هم رایج است.
جمع‌بندی
لبّ مطلب اینکه ما چه بخوایم چه نخوایم بخشی ازین جامعه جهانی هستیم. بخشی از قوانین این جامعه جهانی روی زندگی ما تاثیر میذاره. پس باید کم‌کم با این قوانین آشنا بشیم و حداقل اونایی که اخلاقی هستن و مشابهش تو کشورمون هست ولی اهمیت نمی‌دادیمو رعایت کنیم. یک موردش اینستاگرام بود که مطرحش کردم. فردا روز یه چیز دیگه میاد که سیستم زندگی ما رو عوض می‌کنه؛ قانون کپی‌رایت یه چیز اخلاقیه که ما متاسفانه چندان رعایتش نمی‌کنیم. حتی به هموطنان خودمان هم گاهی بی‌احترامی می‌کنیم! فونتی که طراح بنده خدا تو سایتش زده ۵۸ هزار تومن، میریم از کامپیوتر دوستمون کپی می‌کنیم و مثل آب خوردن ازش استفاده می‌کنیم! دوستان تا این چیزارو رعایت نکنیم نباید انتظار داشته باشیم وضع مملکت درست بشه، والسلام!
