این مقاله تنها برای طراحان مبتدی نیست. دلیل نوشتن این مقاله این است که در سالهایی که در کار طراحی و چاپ فعالیت داشتهام گاهی اوقات، با کسانی مواجه بودم که فایلهای چاپی خود را با مُد رنگ (Color Mode) بصورت RGB برایمان ارسال میکردند. اصلا چیزی بنام رنگ CMYK نشنیده بودند! چه بسا سالهاست در این رسته فعالیت میکنند. در ادامه توضیحاتی مختصر و کاربردی در این زمینه خدمت شما بیان خواهم کرد.
کاربرد ترکیب رنگ CMYK و RGB؟
خب باید توجه کنید که استفاده از مد رنگ یا ترکیب رنگ RGB در کاری که قرار است خروجی چاپی ازش داشته باشید کار درستی نیست. زیرا ظاهر طرح شما دچار تغییرات رنگ نامطلوبی میان مانیتور و چاپ خواهد شد. ترکیب رنگ RGB ترکیبی از سه رنگ قرمز، سبز و آبی است. تمام رنگها در صفحه نمایشگر از ترکیب این سه رنگ، با مقداری بین ۰ تا ۲۵۵ واحد تشکیل میشود. یعنی هر یک از این سه رنگ میتواند غلظتی از ۰ واحد تا ۲۵۵ واحد داشته باشد و رنگِ ترکیبی مطلوب را تشکیل دهد. این ترکیب رنگ در کارهایی انجام میشود که خروجی آن تنها قرار است در مانیتور مشاهده شود. مثلا در طراحی وبسایت، پست های اینستاگرام و سایر شبکه های اجتماعی، آیکون های موبایل، تیزرهای تبلیغاتی و … .
زمان حیرتزدگی
زیبایی و درخشش رنگ ها در این ترکیب رنگ بیشتر است. بنابراین سرخوردگی فرد زمانی به اوج خود میرسد که طرح RGB را در مانیتور نهایی کرده و فایل را برای گرفتن یک خروجی چاپی مانند کارت ویزیت به چاپخانه ارسال میکند. این تفاوت گاهی قابل چشمپوشی است، ولی در رنگهای خاکستری، فسفری، بنفش بصورت فاحش خواهد بود.
وجه تسمیه CMYK
ترکیب رنگ CMYK از ترکیب چهار رنگ CYAN (فیروزه ای)، MAGENTA (ارغوانی یا سرخابی)، YELLOW (زرد)، KEY (مشکی) تشکیل می شود. هر رنگ غلظتی بین ۰ تا ۱۰۰ را می تواند اختیار کند. دلیل گذاشتن نام KEY برای مشکی به این خاطر است که در ابتدا قرار بود این ترکیب بصورت CMY باشد. رنگ مشکی هم وقتی هر سه رنگ فوق ۱۰۰ واحد بودند تشکیل شود، اما حالت C=100 M=100 Y=100 رنگ مشکی مطلوب را نداد و رنگی شبیه بادمجانی ایجاد شد؛ لذا رنگ چهارمی اضافه شد تا کلید این مشکل باشد.
رنگ شناسی در چاپ
نکته حائز اهمیت این است که طراحان حرفهای از پالتهای رنگی چاپ شده استفاده میکنند. آنها میدانند که فلان ترکیب رنگ CMYK در چاپ، به چه صورت در میآید و به رنگ مانیتور اعتماد کامل ندارند. چه بسا یک ترکیب رنگ در هر مانیتور به صورت متفاوتی دیده شود. بهتر است شما هم برای طراحی کارهای حساس مانند کاتالوگ و پوستر، یک جدول طیف رنگ استاندارد چاپ شده، در اختیار داشته باشید. در این صورت به جای اینکه رنگ ها را در فتوشاپ یا هر نرمافزاری به طور تصادفی و اصطلاحا چشمی انتخاب کنید، کد رنگ استاندارد آن را در محل مربوطه وارد کنید. کتابهایی هم چاپ شده است که بصورت کامل، تمام ترکیب های ممکن را با این چهار رنگ اصلی چاپ، با درج کد آن رنگ نشان داده است و میتواند به عنوان یک مرجع مفید توسط یک طراح مورد استفاده قرار گیرد.
اگر پالت چاپی در اختیار نداشته باشید، با مراجعه به اینجا احتمالا میتوانید رنگ CMYK مورد نظرتان بدست آورید. باز هم یادآور میشوم که آنچه در مانیتور میبینید، ممکن است با چاپ تفاوت چشمگیری داشته باشد. پس اگر قرار است یک پروژه را به تعداد بالا چاپ کنید، حتما یک نسخه پیش چاپ، جهت تست بگیرید.